Eski Ustalar

Bu da bir yöntemdir kuşkusuz, dedi dün ben şimdi onu yani bir gün sonra, yandan gözlemlerken, arkasında bir an için, beni fark etmeden Sebastiano Salonu'na bakan Irrsigler'i, yani ben hâlâ Tintoretto'nun Beyaz Sakallı Adam'ını seyreden Reger'i hâlâ gözlemlerken, bu da bir yöntemdir kuşkusuz, dedi, her şeyi karikatürize etmek. Büyük, önemli bir resme, dedi, ancak onu karikatür haline getirirsek dayanabiliriz, büyük bir insana, önemli kişilik denen bir kişiye, büyük bir insan, önemli bir kişi olarak değildir dayanışımız, dedi, onları karikatürize etmek zorundayız. Uzun süre bir resme bakıyorsak ve bu resim en ciddi olanıysa, onu karikatürize etmeliyiz, dedi dayanabilmek için, böylece ana babayı da, varsa amirlerinizi karikatürleştirmek zorundayız, tüm dünyayı karikatürleştirmek, dedi. Rembrandt'ın kendi portresine uzun süre bakın, hangisi olursa olsun, sizin için zamanla mutlaka karikatüre dönüşecektir ve siz ondan uzaklaşırsınız. Kant'ı dikkatlice ve gittikçe daha da dikkatlice okuyun ve birden bir gülme krizine tutulacaksınız, dedi. Her özgün şey kendiliğinden sahtedir, dedi, ne demek istediğimi anlıyorsunuz, değil mi?

Tabii dünyada, doğada, nasıl isterseniz öyle deyin, gülünç duruma sokamayacağımız görünüşler vardır, ama sanatta her şey gülünç duruma sokulabilir, dedi, size büyük gelir ve siz onu bir anda gülünç duruma sokarsınız, tıpkı başka türlüsü elinizden gelmediği için gülünç duruma sokmanız gereken bir insan gibi.Ama insanların çoğu zaten gülünçtür, dedi Reger ve gülünçleştirilmekten ve karikatürleştirilmekten böylece kurtulurlar. Ama insanların çoğu karikatürleştirilme yeteneğinden yoksundur, her şeyi sonunda kadar korkunç ciddiyetleriyle ele alırlar, dedi, akıllarına asla bir karikatür gelmez, dedi. Bir papa huzuruna çıkarlar, dedi, papayı da, huzuru da ciddiye alırlar, hem de ömür boyu; gülünç, papalık tarihini bir yığın karikatür doldurur, dedi. San Pietro Bazilikası doğal olarak büyüktür, dedi, ama gerçekten de gülünçtür. San Pietro'ya girin ve kendinizi yüzlerce ve binlerce ve milyonlarca Katolik tarihi yalanından tamamen özgürleştirin, hiç de uzun süre beklemeyeceksiniz ve tüm San Pietro Bazilikası size gülünç gözükecek. Özel bir huzura çıkın ve papayı bekleyin, henüz gelmeden size gülünç gözükecektir ve gerçekten de gülünçtür içeriye o saf ipek, beyaz, kitschleştirilmiş giysisi içinde girdiğinde. İstediğiniz kadar çevremize bakın,

Vatikan'da her şey gülünçtür; Katolik tarihi öykülerinden ve Katolik tarihi duygusallığından, Katolik dünya tarihi rahatlığından kendinizi özgürleştirdiğiniz zaman, dedi Reger. Biliyor musunuz, Katolik papa, boyanmış, süslenmiş bir dünya seyyahı kuklası olarak kurşun geçirmez camdan çanında oturuyor, çevresi boyanmış, süslenmiş büyük ve küçük oyuncak bebeklerle sarılmış olarak, ne kadar da itici bir gülünçlük. Bizim son sızlanan krallarımızdan biriyle konuşun, ne kadar gülünç, bizim kavrayışı kıt komünist liderlerimizden biriyle, ne kadar gülünç. Bizim konuşkan, bunamış devlet babalığı zırvalığıyla her şeyi birbirine karıştıran devlet başkanımızın yeni yıl davetine gidin, gülünçlük karşısında mideniz bulanır. Kapuçinler türbesi, Hofburg, ne zevksiz gülünçlüklerdir, dedi. Maltalılar Kilisesi'ne gidin ve orada siyah Maltalı giysileri içinde, kilise lambaları altında, beyaz, sözüm ona aristokrat budala kafalarını parıldatan Maltalılara bakın, gülünçlükten başka bir şey hissetmeyeceksiniz. Katolik kardinalin bir konferansına gidin, üniversitenin bir açılışında bulunun, ne kadar gülünç. Bu ülkede nereye bakarsak bakalım, gülünçlüğün bir lağım çukuruna bakıyoruz, dedi Reger.

Bu kadar çok gülünçlük karşısında her sabah yüzümüz kıpkırmızı oluyor sevgili Atzbacher, ne gülünçtür; gülünç kişiler; ne kadar gösterişli olurlarsa o derece gülünçleşirler, dedi, karikatürden başka bir şey değil hepsi, dedi, ama hepsi. İyi bir adamın dostunuz olduğunu söylerseniz ve o kendine hemen bir şeref doktorası payesi verdirir ve o andan itibaren kendine profesör dedirtir ve mektup kağıdına profesör diye bastırır adını ve karısı da birden kasapta bayan profesör diye ortaya çıkar, ötekiler gibi, kocaları profesör olmayanlar gibi uzun süre kuyrukta beklemesin diye. Ne kadar gülünç, dedi. Hofburg'da altın merdivenler, altın koltuklar, altın banklar, dedi, ve bir yığın sözüm ona demokrat budala oturmakta üzerlerinde, ne kadar gülünç. Kärtner Caddesi yürüyorsunuz ve her şey size gülünç geliyor, herkes yalnızca gülünç, başka da bir şey değil, tüm Viyana'yı dolaşın, bir baştan bir başa ve tüm Viyana size birden gülünç gelir, size doğru gelen herkes gülünçtür, tamamen gülünç ve gerçekte mahvolmuş bir dünyada yaşıyorsunuzdur, dedi. Tüm dünyayı birden karikatüre çevirmelisiniz. Dünyayı karikatüre çevirme gücünüz vardır, dedi, düşüncenin en yüksek gücü, dedi, gerekli olanı, bu biricik hayatta kalma gücü, dedi. Sonunda gülünç bulduğumuz şeye yalnızca hâkim olabiliriz, yalnızca dünyayı ve onun üzerindeki yaşamı gülünç bulduğumuzda ilerleyebiliriz, daha başka, daha iyi yöntem yoktur, dedi.